By Sylwia Pietrzak
Dobrodziejstwo dla zdrowia mózgu
Dość niedawno naukowcy dokonali przeglądu badań łączących ćwiczenia, relacje i pasje ze zdrowiem mózgu. Znaleźli rozsądne dowody na to, że wszystkie trzy czynniki zapewniają ochronę przed pogorszeniem funkcji poznawczych. Zmiany funkcji poznawczych podczas procesu starzenia są powiązane z objętością istoty białej i szarej mózgu.
Istota szara składa się ze struktur biologicznych, w tym ciał komórek nerwowych, synaps i naczyń włosowatych, podczas gdy istota biała składa się z mielinowanych aksonów, przez które przenoszone są sygnały między neuronami. Objętość istoty szarej stale spada w wieku około 10 lat. Badania sugerują, że osoby zdrowsze medycznie i poznawczo doświadczają mniejszej atrofii mózgu niż osoby mniej zdrowe. Badania pokazują również, że regularne ćwiczenia, silne relacje i pasja są kluczem do utrzymania zdrowia mózgu podczas procesu starzenia.
W artykule opublikowanym w Brain Sciences naukowcy dokonali dokładnego przeglądu obszernej dostępnej literatury na temat związku między rozwojem fizjologii mózgu a aktywnością fizyczną, relacjami społecznymi i pasjami. Opierając się na dowodach, donoszą, że zwiększona pasja do danego obszaru lub umiejętności prowadzi do większej aktywności fizycznej, lepszych relacji społecznych i lepszego samopoczucia.
Aktywność fizyczna
Badania obserwacyjne wskazują, że aktywny tryb życia jest pomocny w utrzymaniu zdrowia poznawczego i neurologicznego we wszystkich grupach wiekowych — zwłaszcza w procesach wyższego rzędu, takich jak przełączanie między zadaniami, pamięć robocza i procesach poznawczych.
Naukowcy zauważyli w swoim artykule, że badania interwencyjne potwierdziły te ustalenia.
Na przykład starsi dorośli, którzy przeszli 1 godzinę treningu aerobowego 3 razy w tygodniu przez 6 miesięcy, mieli zwiększoną objętość istoty szarej i białej w porównaniu z grupą kontrolną.
Inne badania pokazują, że aktywność fizyczna zwiększa funkcjonalność w obszarach mózgu związanych z uwagą i kontrolą uwagi, codziennymi czynnościami i rezerwą poznawczą, rezerwą zdolności myślenia, która działa jako bufor przeciwko spadkowi zdolności poznawczych związanemu z wiekiem.
Relacje
Nowy artykuł wskazuje na badania, które sugerują, że utrzymywanie więzi społecznych zwiększa rezerwę poznawczą poprzez strategie poznawcze, większy wzrost neuronów i gęstość synaptyczną, które chronią przed procesami patologicznymi. Badania obrazowe wykazały, że większe sieci społeczne są powiązane z większą korą oczodołowo-czołową – zaangażowaną w podejmowanie decyzji – i objętością ciała migdałowatego. Badania te pokazują również, że osoby mniej aktywne społecznie mają większą liczbę zmian w istocie białej. Ponadto randomizowane badania kontrolne wykazały, że relacje społeczne mogą zwiększać rezerwę poznawczą, a interwencje wykazały, że zwiększona interakcja społeczna w społecznościach wiąże się z lepszymi funkcjami poznawczymi i większą objętością mózgu.
Inne badania wskazują jednak na brak związku między relacjami społecznymi a funkcjami poznawczymi w późniejszym życiu. Naukowcy sugerują zatem, że potrzebne są bardziej solidne dowody z randomizowanych badań kontrolowanych, aby wykazać związek przyczynowy.
Inne badania wskazują jednak na brak związku między relacjami społecznymi a funkcjami poznawczymi w późniejszym życiu. Naukowcy sugerują zatem, że potrzebne są bardziej solidne dowody z randomizowanych badań kontrolowanych, aby wykazać związek przyczynowy.
Pasja
W swoim artykule naukowcy zdefiniowali pasję jako „silne uczucie wobec ważnej osobiście wartości/preferencji, która motywuje intencje i zachowania w celu wyrażenia tej wartości/preferencji”.
Inne badania wykazały, że pasja jest związana z bardziej przemyślanymi praktykami wśród piłkarzy oraz lepszym samopoczuciem i wydajnością wśród pracowników (linki do badań w Literaturze). Naukowcy zauważyli również, że pasja może być zatem ważna dla utrzymania plastyczności neuronów. Przykładem tego jest ktoś, kto jest pasjonatem nauki nowych języków. Naukowcy napisali, że pasja może motywować jednostkę do częstszego ćwiczenia drugiego języka, a tym samym wzmacniać jej istotę szarą, komórki nerwowe i połączenia. Zauważyli również, że cechy psychologiczne, takie jak wytrwałość i nastawienie na rozwój, również zostały powiązane z rozwojem istoty szarej w różnych częściach mózgu. Naukowcy zacytowali ponadto szereg artykułów, które sugerują, że zaburzenia funkcji motorycznych, zachowania aspołeczne, depresja i anhedonia (niemożność odczuwania przyjemności) są powszechne w zaburzeniach neurodegeneracyjnych i psychiatrycznych oraz w naturalnym procesie starzenia.
W ten sposób zasugerowali, że w grę może wchodzić „błędne koło”: mniejsza aktywność fizyczna może sprzyjać mniejszemu zaangażowaniu społecznemu i gorszemu samopoczuciu.
„Pasja nadaje kierunek obszarowi zainteresowania, który może być związany z układem dopaminowym, który ma kluczowe znaczenie dla uwagi, uczenia się, zachowań ukierunkowanych na cel i nagród. Pasja może zapewniać skupienie niezbędne do osiągnięcia długoterminowego celu” – cytując naukowców
Rekomendacja Bodypak dla Ciebie:
Dr Art Kramer, emerytowany profesor na wydziale psychologii na Uniwersytecie Illinois Urbana-Champaign, niezaangażowany w badania – zapytany w jaki sposób aktywność fizyczna, kontakty towarzyskie i pasja poprawiają zdrowie mózgu, powiedział MedicalNewsToday:
„Wiemy więcej o mechanizmach leżących u podstaw aktywności fizycznej niż o interakcjach społecznych lub uczeniu się nowych umiejętności, ponieważ istnieje wieloletnia literatura na temat wpływu aktywności fizycznej na zdrowie mózgu, uczenie się i pamięć, ponieważ istnieją doskonałe zwierzęce modele aktywności fizycznej (…)”
„Literatura dotycząca zwierząt sugeruje szereg zmian w mózgu związanych z aktywnością fizyczną, w tym nowe neurony w obszarach mózgu, które wspierają pamięć, więcej połączeń między neuronami (zwanych synapsami) i wzrost struktury naczyniowej. Wzrost neuroprzekaźników i czynników wzrostu nerwów (między innymi) był również związany ze wzrostem aktywności fizycznej w modelach zwierzęcych.
Naukowcy doszli do wniosku, że ćwiczenia fizyczne, interakcje społeczne i pasja są kluczem do utrzymania zdrowia mózgu.
Warto zwrócić na ograniczenia i fakt, iż artykuł jest tylko przeglądem, a badania interwencyjne koncentrujące się na zwiększaniu pasji, aktywności fizycznej i zaangażowania społecznego muszą zostać przeprowadzone, aby potwierdzić ich hipotezy.
Literatura:
https://www.mdpi.com/2076-3425/12/9/1122/htm
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31902430/
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1745691617707316
https://academic.oup.com/biomedgerontology/article/61/11/1166/630432
https://www.pnas.org/doi/abs/10.1073/pnas.0400266101
https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rspb.2017.2708
https://content.iospress.com/articles/journal-of-alzheimers-disease/jad120079
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1474442206704173
https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1803561115
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1469029217300705
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/hbm.23944
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/hbm.23944
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006322306001338
https://www.mdpi.com/1660-4601/19/9/5207
Sprawdź już teraz idealne suplementy diety, przygotowane dla Twoich potrzeb