Glikogen - funkcje, niedobór i jego magazynowanie

Funkcje i rodzaje glikogenu

1. Tak jak wspomniałem wcześniej - glikogen pełni funkcję formy zapasowej glukozy w organizmie człowieka - zwłaszcza w wątrobie oraz mięśniach. Gdy poziom cukru we krwi spada - glikogen może być rozłożony na glukozę, a następnie dostarcza energię dla organizmu;

2. Wspiera pracę mięśni poprzez dostarczenie im energii - zwłaszcza w trakcie aktywności fizycznej;

3. Kontrola poziomu cukru we krwi - glikogen pełni swego rodzaju funkcję "regulatora" poziomu cukru we krwi, gdy ten spada, a także nadmiar glukozy w wyniku spożycia posiłku - jest przekształcany w glikogen, a następnie przechowywany w wątrobie i mięśniach.

Jak już wspomniałem w ostatnim punkcie funkcji glikogenu - możemy rozróżnić dwa rodzaje glikogenu - wątrobowy oraz mięśniowy.

Glikogen wątrobowy stanowi rezerwę glukozy dla całego organizmu i odpowiada za utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi, a jego głównym zadaniem jest dostarczenie energii komórkom nerwowym oraz czerwonym ciałom krwi. Gromadzony jest on głównie w wątrobie, a jego pojemność może wahać się w granicach 100 gramów.

Glikogen mięśniowy - jest źródłem energii dla organizmu - zwłaszcza w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego. Jego podaż jest uzależniona od ilości masy mięśniowej w organizmie i może wahać się nawet do 700 gramów.

Budowa glikogenu

Glikogen to polisacharyd, który zbudowany jest z połączonych około 100 000 reszt D-glukozy. Jest to złożona struktura, która pełni funkcję jako forma zapasowa glukozy w organizmach zwierzęcych. Jego struktura podobna jest do amylopektyny (organicznego związku chemicznego, który odpowiada chociażby za pęcznienie skrobi), lecz jego cząsteczki są bardziej rozgałęzione, natomiast łańcuchy boczne krótsze, co pozwala na szybki dostęp do glukozy w trakcie jej uwalniania. Budowa rozgałęzionej struktury glikogenu jest dostosowana do efektywnego magazynowania i szybkiego uwalniania glukozy, co stanowi kluczowy mechanizm regulacji poziomu glukozy we krwi oraz dostarczania energii w okresach aktywności fizycznej czy głodu.

Synteza glikogenu w mięśniach

Glikogen zawarty w mięśniach jest procesem, w którym organizm syntetyzuje glikogen z glukozy dzięki glikogenezie mięśniowej. Proces ten odgrywa kluczową rolę w gromadzeniu energii w mięśniach i uwalniania jej podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Po spożyciu glukozy wchłaniana jest ona przez komórki jelitowe i jest uwalniana do krwiobiegu. Po tym następuje wzrost poziomu cukru we krwi i wydzielana jest insulina przez trzustkę, która stymuluje syntezę glikogenu. Następnie glukoza jest transportowana do komórek mięśniowych przez receptory insulinowe, dzięki czemu jest możliwe jej wykorzystanie przez organizm. Następnie glukoza zawarta wewnątrz komórek mięśniowych jest fosforylowana, a więc przyłączana jest reszta fosforanowa, a następnie podlega szeregowi reakcji chemicznych, które przygotowują do dalszej integracji w strukturę glikogenu. Następnie dzięki procesowi glikogenezy - glukozo-6-fosforan jest przekształcany w glikogen, z którego energię czerpie organizm.

Rekomendacje Bodypak dla Ciebie:

Trec Whey 100 - 2275g

 opinii (8)

1 porcja / 3,07 pln

229,99 pln

Dodaj do koszyka

Trec CM3 Powder - 500g

 opinii (29)

1 porcja / 0,81 pln

114,99 pln

Najniższa cena: 129,99 pln -12%

Dodaj do koszyka

Sport Definition The Mono - 500g

 opinii (1)

1 porcja / 0,48 pln

59,99 pln

Najniższa cena: 69,99 pln -14%

Dodaj do koszyka

Niedobór glikogenu i jego skutki

Niedobór glikogenu, czyli utrata lub niewystarczające jego gromadzenie, może doprowadzić do różnych skutków, zwłaszcza jeśli organizm nie ma wystarczającej ilości glukozy jako źródła energii. Poniżej przedstawię kilka skutków niedoboru glikogenu:

1. Hipoglikemia: Niedobór glikogenu może prowadzić do hipoglikemii, czyli niskiego poziomu glukozy we krwi, który może objawiać się takimi objawami jak osłabienie, drżenie, zawroty głowy, bóle głowy, a w przypadkach cięższych może prowadzić do utraty przytomności.

2. Osłabienie Fizyczne: Glikogen stanowi główne źródło energii dla pracujących mięśni, zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Brak wystarczającej ilości glikogenu może prowadzić do szybkiego zmęczenia, osłabienia i obniżenia wydolności fizycznej.

3. Problemy z Koncentracją i Funkcjonowaniem Mózgu: Mózg jest szczególnie wrażliwy na niedobór glukozy, gdyż większość komórek mózgowych korzysta z glukozy jako głównego źródła energii. Brak glikogenu może wpływać na funkcjonowanie mózgu, prowadząc do problemów z koncentracją, zawrotów głowy czy obniżenia zdolności poznawczych.

4. Utrata Masy Mięśniowej: Kiedy glikogen w mięśniach jest wyczerpany, organizm może zacząć korzystać z białek mięśniowych jako źródła energii. To może prowadzić do utraty masy mięśniowej, co jest szczególnie niekorzystne w przypadku osób, które dążą do zachowania lub zwiększenia masy mięśniowej.

5. Niska Tolerancja Na Wysiłek Fizyczny: Osoby, które posiadają niskie zasoby glikogenu mogą odczuwać trudności w wykonywaniu nawet umiarkowanej aktywności fizycznej, ponieważ organizm nie ma dostępu do wystarczającej ilości glukozy, przez co można odczuwać senność i niechęć do podjęcia jakiejkolwiek aktywności.

Długotrwały niedobór glikogenu może prowadzić do bardziej poważnych komplikacji, dlatego ważne jest dbanie o zrównoważoną dietę, dostarczającą wystarczającą ilość węglowodanów, głównego substratu do syntezy glikogenu, oraz regulując aktywność fizyczną.

Czym uzupełnić poziom glikogenu? Produkty bogate w glukozę

Glikogen to inaczej zapas glukozy w organizmie, a jego gromadzenie zależy w dużej mierze od spożycia węglowodanów w diecie. Aby uzupełnić zasoby glikogenu, warto sięgnąć po produkty bogate w węglowodany, tak więc spożywanie regularnych oraz zrównoważonych posiłków, które zawierają węglowodany pomagają utrzymać odpowiedni poziom glikogenu w organizmie. Poniżej przedstawię kilka źródeł węglowodanów, które warto zawrzeć w swojej diecie:

1. Pełnoziarniste produkty zbożowe:

   • Chleb pełnoziarnisty, makaron pełnoziarnisty, brązowy ryż i inne pełnoziarniste produkty zbożowe są dobrym źródłem węglowodanów, które mogą pomóc w zwiększeniu poziomu glikogenu.

2. Warzywa bogate w węglowodany:

   • Bataty, ziemniaki, marchewki i inne warzywa korzeniowe są bogate w węglowodany i mogą być świetnym źródłem energii.

3. Owoce:

   • Owoce dostarczają naturalne cukry i węglowodany, które organizm może przekształcać w glikogen. Banany, jagody, jabłka to tylko kilka przykładów owoców, które są bogate w węglowodany.

4. Produkty mleczne:

   • Mleko i produkty mleczne, takie jak jogurt czy ser, dostarczają nie tylko wapnia, ale także węglowodanów, które mogą pomóc w uzupełnieniu poziomu glikogenu.

5. Soki owocowe:

   • Naturalne soki owocowe dostarczają szybko przyswajalnych węglowodanów, co może być korzystne zwłaszcza po intensywnym wysiłku fizycznym.

6. Suplementy węglowodanowe:

   • W przypadku intensywnego treningu lub sytuacji wymagającej szybkiego uzupełnienia glikogenu, dobrym pomysłem mogą okazać się suplementy zawierające w swoim składzie węglowodany takie jak np. izotoniki.

Izotoniki w ofercie Bodypak dla Ciebie:

6PAK Nutrition ISO WAVE - 500g

1 porcja / 1,67 pln

19,99 pln

Najniższa cena: 24,99 pln -20%

Dodaj do koszyka

Zestaw Cardio od 6PAK Nutrition

29,99 pln

Cena produktów poza zestawem: 34,98 pln

Dodaj do koszyka

BIBLIOGRAFIA:

1. https://www.welbi.pl/glikogen-co-to-jest-jakie-pelni-funkcje/

2. https://microbiologynote.com/pl/glikogen/