Dieta Dash - hit czy kit?

Ponownie została ona zaklasyfikowana do czołówki najlepszych diet roku wg U.S. News (Best Overall Diets). Ma bardzo wiele wspólnych elementów z dietą śródziemnomorską, z ta różnicą iż dieta Dash zaliczana jest do diet specjalistycznych. Oznacza to, iż ma dbać (w tym wypadku) o stan układu krwionośnego. Z tego tytułu otrzymała 1 miejsce w rankingu diet 

Stosowana jest szczególnie w celu zmniejszenia nadciśnienia. Wskazane w tym wypadku jest spożywanie żywności bogatej w składniki odżywcze obniżające ciśnienie krwi, takie jak potas, wapń, białko i błonnik. Znajdziemy je w takich produktach jak: owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, chude mięso i niskotłuszczowy nabiał. Dieta opiera się na eliminowaniu produktów będących źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych. Wykluczeniu z menu ulegają: tłuste mięso, pełnotłuste produkty mleczne, oleje tropikalne, a także słodzone cukrem napoje i słodycze. 

Kolejnym istotnym aspektem wyróżniającym ten rodzaj diety jest obniżenie sodu do 2300 miligramów dziennie, (zwolennicy zmniejszają jego spożycie nawet do około 1500 miligramów). Dieta DASH jest zbilansowana i może być stosowana przez długi czas, co jest głównym powodem, dla którego eksperci żywieniowi klasyfikują ją jako najlepszą dietę ogólną US News, powiązaną z dietą śródziemnomorską.

Dieta Dash zaliczana jest do diet średniodrogich i średniotrudnych. Atutem jest oczywiście niefarmakologiczne nadciśnienie oraz walory zdrowotne pod względem odżywczym. Diety tej nie należy wiązać z utratą wagi. Jest to oczywiście możliwe – jak w każdej diecie z deficytem – jednakże tutaj skupimy się na aspektach diety specjalistycznej.

Leczenie niefarmakologiczne nadciśnienia

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z chorób najczęściej występujących na świecie. W Polsce liczba chorych wynosi około 30% społeczeństwa. Nadciśnienie tętnicze charakteryzuje się trwale podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi równym lub powyżej 140/90 mmHg. U większości osób chorych, bo u około 90%, choroba ma charakter pierwotny, co oznacza iż przyczyna jej powstania nie jest znana. Pozostała liczba przypadków to nadciśnienie wtórne, które jest konsekwencją współistnienia innych chorób. Do obniżenia ciśnienia tętniczego stosuje się głównie farmakologie, jednakże coraz częściej spotyka się systemy leczenia niefarmakologicznego.

Mowa tutaj chociażby o obniżeniu spożycia sodu, zwiększenia podaży warzyw i owoców czy aktywność fizyczna. Wszystko to przemawia za zaleceniami jakimi jest stosowanie diety Dash (Dietary Approach to Stop Hypertension).

Zalecenia

Na początku mowa o zwiększonej podaży warzyw i owoców - 400-1000g na dobę. Winny być  one rozłożone na co najmniej 4-5 posiłków. Szczególną uwagę należy zwrócić na te warzywa i owoce, które są bogate we flawonoidy. Obniżają one ciśnienie krwi i wpływają korzystnie na profil lipidowy. Kolejnym aspekt przemawiający „za” to obecność potasu – który reguluje gospodarkę wodną organizmu. Przykłady składników bogatych we flawonoidy to brokuł, szpinak, kapusta, pomidor, cebula. Z owoców wymienić można: wszelkie cytrusy, jabłka, czarną porzeczkę czy śliwki. Sporą wagę przykłada się do wdrożenia w menu ryb. Zaleca się spożywanie 2 razy w tygodniu – co powoduje zmniejszenie wystąpienia choroby niedokrwiennej serca czy udaru mózgu. Ponadto, tłuste ryby morskie takie jak:  łosoś, szprot, śledź, makrela, są bardzo dobrym źródłem kwasów omega 3. Wpływają one na obniżenie ciśnienia tętniczego oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób zakrzepowo-zatorowych. Węglowodany złożone zalecane w postaci zbóż pełnoziarnistych (ich przetworów) oraz kasz (np. wybierając chleb pełnoziarnisty zamiast pieczywa białego). Powyższe stanowi bardzo dobre źródło błonnika, który obniża stężenie cholesterolu we krwi oraz spowalnia wchłanianie tłuszczu. Kolejnym produktem ważnym w diecie Dasz są nasiona i orzechy. Są bogate w magnez, nienasycone kwasy tłuszczowe a nasiona roślin strączkowych są również dobrym źródłem białka. Mowa tutaj o garści orzechów 4-5 razy w tygodniu. Nabiał beztłuszczowy lub niskotłuszczowy – dwie do trzech porcji dziennie. Natomiast mięso (chude) winno być spożywane 2 razy na dobę. Na zakończenie zaleceń warto wspomnieć o podaży soli – ograniczenie jej winno być na poziomie 5-6g (maksymalne spożycie) na dobę. Wyżej wspomniano o podaży ok 2,3g – jest to wartość rekomendowana wg NHLBI 

Warto również wspomnieć o spożyciu alkoholu, które podnosi ciśnienie krwi ale i też powoduje uszkodzenia wątroby czy serca (w niekontrolowanych ilościach). Warto ograniczyć spożycie alkoholu, jeżeli jego spożycie jest na wysokim poziomie.

Zobacz także : RANKING DIET 

Literatura:

1. https://www.usnews.com/info/blogs/press-room/articles/2021-01-04/us-news-reveals-best-diet-rankings-for-2021

2. https://health.usnews.com/best-diet/dash-diet/dos-and-donts

3. Gajewska D, Ździeborska M, Harton A, Myszkowska-Ryciak J. Ocena znajomości i przestrzegania zaleceń dietetycznych przez pacjentów z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym. Probl Hig Epidemiol, 2013,

4. Żylińska E, Kochmański M. Czy przez zmianę stylu życia można zapobiec rozwojowi pierwotnego nadciśnienia tętniczego?. Studia medyczne, 2008,

5. Grabowska H, Grabowski W, Grzegorczyk M, Flis A, Gaworska-Krzemińska A, Narkiewicz K. Wpływ diety na ryzyko rozwoju pierwotnego nadciśnienia tętniczego. Zalecenia dietetyczne stosowane w prewencji nadciśnienia tętniczego. Problemy Pielęgniarstwa, 2011,

6. Kobus G, Łagoda K, Bachórzewska-Gajewska H. Niefarmakologiczne metody leczenia dzieci i młodych osób chorych na nadciśnienie tętnicze. Endokrynologia, Otyłosć i Zaburzenia Przemiany Materii, 2008,