Superkompensacja – czym jest i jak wpływa na efekty treningu?

Co to jest superkompensacja?

Nasze ciało ma zdolność adaptacji organizmu do każdych warunków. Reakcja mięśni czy układu nerwowego na regularny trening siłowy jest właśnie pewnym rodzajem adaptacji.

Zjawisko superkompensacji to odpowiedź organizmu na trening. Polega na nadbudowie i poprawie możliwości organizmu w odpowiedzi na intensywny wysiłek fizyczny. Następstwem superkompensacji jest przede wszystkim wzrost siły mięśniowej i nadbudowa włókien mięśniowych.

Abyśmy mogli mówić o superkompensacji, przede wszystkim musi dojść do wyczerpania zapasów energetycznych. Kolejnym krokiem jest wejście w fazę regeneracji, czyli naprawy mikrourazów i przywrócenie homeostazy organizmu.

Po około 72 godzinach następuje superkompensacja, czyli w organizmie dochodzi do zwiększania możliwości funkcjonalnych organizmu.

Czytaj także: Systemy rotacji węglowodanami

Regeneracja i forma po treningu:

Essensey Ashwagandha Forte - 90 kaps.

1 porcja / 0,30 pln

26,99 pln

Dodaj do koszyka

• -20%

Trec ClenBurexin - 180 kaps.

1 porcja / 0,89 pln

79,99 pln

Najniższa cena: 99,99 pln -20%

Cena regularna: 99,99 pln -20%

Dodaj do koszyka

Sport Definition That's the Whey ISOLATE - 700g

1 porcja / 4,35 pln

99,98 pln

Najniższa cena: 80,00 pln 

Cena regularna: 124,99 pln -20%

Dodaj do koszyka

Jak działa mechanizm superkompensacji?

Schemat następstw doprowadzający do superkompensacji jest dość prosty. Aby nastąpił proces superkompensacji musimy zadbać o rutynę treningową, w efekcie przy spełnieniu określonych warunków zauważymy poprawę zdolności wysiłkowych.

W pierwszej kolejności musimy podjąć wysiłek fizyczny, który spowoduje zmęczenie mięśni i wyczerpanie zasobów energetycznych. W czasie treningu dochodzi do mikrourazów szczególnie, gdy dochodzi do krytycznych poziomów zmęczenia. Niewielkie uszkodzenie włókien mięśniowych jest spowodowane wysiłkiem, które stanowi pewnego rodzaju wyzwanie dla naszego organizmu.

Kolejnym etapem jest regeneracja, czyli uzupełnienie substratów energetycznych oraz rozpoczęcie naprawy mikrourazów tak, aby organizm powrócił do poziomu wyjściowego.

Gdy nasze ciało upora się ze skutkami treningu, organizm przechodzi przez zjawisko superkompensacji, czyli możliwości wysiłkowe zostają wzniesione ponad wcześniejszy poziom. Występowanie fazy superkompensacji zależy od jakości treningu, diety i podejścia do regeneracji.

W skrócie, cykl superkompensacji wygląda następująco:

1. Wysiłek fizyczny,

2. Osłabienie i spadek formy,

3. Regeneracja,

4. Superkompensacja.

Sprawdź także: Regeneracja po treningu – jak ją przyśpieszyć i co robić?

Superkompensacja a efekty treningowe – co daje w praktyce?

Superkompensacja jest zjawiskiem, do którego dążą osoby chcące regularnie poprawiać swoje zdolności wysiłkowe, w szczególności siłę i poziom masy mięśniowej.

Zjawisko superkompensacji to szybszy progres w procesie treningowym. Odpowiednio zaprogramowany plan treningowy sprawi, że w najbardziej intensywnych okresach będziemy notować zamierzony progres.

Superkompensacja to też adaptacja do coraz większych obciążeń treningowych. Mowa tutaj nie tylko o ciężarach na sztandze, ale też chociażby zdolność do szybszego i dłuższego biegania.

Dzięki superkompensacji w dużo większym stopniu jesteśmy odporni na przetrenowanie. Nasz organizm naturalnie buduje zdolność do zwiększonej intensywności treningu. Odpowiadają za to progresywne przeciążenie i procesy anaboliczne.

Czytaj: Czym jest katabolizm mięśni i jak mu zapobiegać?

Jak wykorzystać superkompensację w planowaniu treningów?

Zapewne słyszałeś, że nie powinno się wykonywać dwóch ciężkich jednostek treningowych dzień po dniu tym bardziej, gdy mają one podobny charakter treningu. Superkompensacja i szybkość syntezy białek wymaga czasu, aby nadbudować uszkodzone tkanki.

Powyższy czynnik ma duży wpływ na skomponowanie odpowiedniego planu treningowego. Cykl treningowy powinien uwzględniać:

• rodzaj obciążeń i ich intensywność,

• czas przerw w ćwiczeniach,

• przerwy pomiędzy jednostkami treningowymi,

• długość trwania danego cyklu treningowego.

Wiedząc na czym polega dana faza superkompensacji, możemy tak zaplanować trening, aby do kolejnej jednostki podejść tak, aby bodziec treningowy trafiał w moment szczytu formy.

Ważna jest także obserwacja sygnałów wysyłanych przez organizm i wprowadzanie zmian w planie treningowym. Jeśli nie czujesz się odpowiednio zregenerowany być może trenujesz zbyt ciężko lub jednostki treningowe są za częste.

Optymalna częstotliwość treningów

O częstotliwości treningów decyduje plan treningowy i poziom obciążeń. Możemy trenować 3 lub nawet 6 razy w tygodniu, jeżeli odpowiednio zaplanujemy cały proces na przestrzeni tygodnia.

Co do zasady, nie powinniśmy wykonywać tego samego rodzaju treningu dzień po dniu, a w niektórych przypadkach wskazana jest trzydniowa przerwa. Szczególnie wtedy, gdy objętość na danej jednostce treningowej była dość duża.

Rola regeneracji w superkompensacji

Regeneracja jest zjawiskiem, które jest absolutnie konieczne do wystąpienia superkompensacji. To dzięki regeneracji możemy odbudować utracone substraty energetyczne podczas treningu, jak chociażby poziom glikogenu mięśniowego.

Regeneracja jest odbudową mikrouszkodzeń i przywróceniem organizmu do stanu wyjściowego. Dopiero później następuje faza superkompensacji, czyli nadbudowa i zwiększenie możliwości wysiłkowych.

Siła i odbudowa mięśni:

• -5,00 pln

Trec Vitality Ashwagandha - 60 kaps.

1 porcja / 0,42 pln

24,99 pln

Najniższa cena: 24,99 pln 

Cena regularna: 29,99 pln -17%

Dodaj do koszyka

6PAK Nutrition Whey Isolate - 1800g

1 porcja / 4,67 pln

279,99 pln

Dodaj do koszyka

Trec BCAA G-Force 1150 - 90 kaps.

1 porcja / 2,33 pln

34,99 pln

Dodaj do koszyka

Znaczenie periodyzacji i planowania obciążeń

Nie jest możliwe, aby przez cały czas trenować na 100% swoich sił. Właśnie dlatego trening wymaga periodyzacji i planowania obciążeń.

Bez właściwego zaplanowania treningu, bardzo łatwo o stagnację, czyli zahamowanie efektów treningowych. W takim przypadku nawet nowy bodziec treningowy nie jest w stanie zagwarantować dalszego rozwoju. Periodyzacja pozwala wkomponować w plan regenerację i zjawisko superkompensacji.

Superkompensacja w różnych dyscyplinach – przykłady

Superkompensacja dotyczy każdej dyscypliny, natomiast tempo regeneracji i możliwości planowania kolejnych jednostek są przeważnie różne.

W przypadku sportów wytrzymałościowych mamy do czynienia z wyczerpaniem dużej ilości glikogenu i uszkodzeniem włókien wolnokurczliwych. W przypadku treningu o niskiej intensywności czas odpoczynku powinien wynieść maksymalnie 48 godzin, a w przypadku naprawdę ciężkich treningów, np. w sportach szybkościowych nawet 96 godzin.

Najczęstsze błędy i pułapki związane z superkompensacją

Najczęstsze błędy wynikają z niewiedzy lub nieświadomości dotyczącej roli jaką niesie ze sobą superkompensacja i odpowiednia regeneracja.

Zbyt częste treningi nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, ponieważ nie zregenerujemy organizmu. Podobnie zbyt późny trening względem poprzedniej sesji sprawi, że zatracimy wcześniej wypracowane adaptacje.

Do zjawiska superkompensacji potrzebne jest progresywne przeciążenie, które sprawi, że od zakończenia treningu do kolejnej sesji nastąpi nadbudowa i zwiększenie możliwości organizmu.

Istotny element to też periodyzacja tak, aby nasz organizm nie kumulował zmęczenia w dłuższym okresie czasu. Do superkomensacji niezbędne jest tylko chwilowe zmęczenie organizmu.

Czytaj także: Idealny Plan Treningowy

Podsumowanie – kluczowy element efektywnego treningu

Superkompensacja jest jednym z najbardziej pożądanych zjawisk wśród osób aktywnych fizycznie. Dzięki niej jesteśmy w stanie poprawiać swoje możliwości z treningu na trening i osiągnąć postawiony przed sobą cel.

Aby wykorzystać zjawisko superkompensacji, bardzo istotnym elementem jest ustalenie periodyzacji w planie treningowym - zwiększenie objętości, ilość jednostek o wysokiej intensywności czy czas trwania danego cyklu treningowego.

Staraj się przeplatać okresy cięższych treningów z etapami roztrenowania. Takie podejście pozwoli stale podwyższać poziom adaptacji organizmu.

Może Cię zainteresować: Suplementacja dla biohackerów – co to jest biohacking i jakie suplementy warto stosować?