-15% na wszystkie BESTSELLERY  KOD: BEST15

Aminokwasy rozgałęzione - czym są i dlaczego się je stosuje?

Aminokwasy rozgałęzione to jeden z najbardziej popularnych suplementów. Warto się im przyjrzeć i zrozumieć czym są i dlaczego powinniśmy je stosować.
Aminokwasy rozgałęzione - czym są i dlaczego się je stosuje?
Ten artykuł przeczytasz w 3 minuty
Spis treści

AMINOKWASY ROZGAŁĘZIONE – CZYM SĄ I DLACZEGO SIĘ JE STOSUJE?

Aminokwasy rozgałęzione są niezwykle popularne wśród sportowców zarówno na poziomie amatorskim, jak i zawodowym. Zapewne wielu z Was spotkało się z preparatami bazującymi na różnych proporcjach wspomnianych aminokwasów (l-leucyny, l-izoleucyny oraz l-waliny) – najczęściej 2:1:1 oraz 8:1:1. BCAA nie są syntetyzowane przez organizm człowieka, zatem konieczne jest ich dostarczenie wraz z pokarmem, bądź przy pomocy profesjonalnych suplementów. Funkcjonuje wiele opinii na temat, która proporcja jest korzystniejsza dla sportowca. Generalnie kwestia wyboru jest zależna od kilku czynników, bowiem należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku proporcji 8:1:1 w każdej porcji będzie znajdowała się praktycznie sama l-leucyna. Jest ona jednym z najważniejszych aminokwasów wywierających zarówno anaboliczny, jak i antykataboliczny wpływ na organizm. Jej działanie wynika z charakteru chemicznego, bowiem w zależności od sytuacji wspiera utrzymanie dodatniego bilansu azotowego, ale także może z łatwością przekształcić się do glukozy (w przypadku jej niedoboru w organizmie). Moim zdaniem lepszym wyborem jest klasyczna proporcja 2:1:1 ze względu na fakt, że organizm człowieka (w tym mięśnie) nie jest zbudowany w głównej mierze z l-leucyny, a z wszystkich aminokwasów. Przy czym w 35-40% suchej masy mięśniowej stanowią wszystkie aminokwasy BCAA. Oczywiście istnieje olbrzymi sens stosowania pojedynczej formy l-leucyny, jednak punkt widzenia jest w pełni zależny od założeń suplementacji – w większości przypadków stosowanie preparatu o proporcji 2:1:1 wydaje się optymalny.

DAWKOWANIE I DZIAŁANIE AMINOKWASÓW ROZGAŁĘZIONYCH:

Optymalną porą przyjęcia porcji aminokwasów BCAA jest okres na około 20 minut przed planowaną aktywnością fizyczną. Klasyczne dawkowanie bazuje na zależności 1g czystych BCAA na 1 kg masy ciała. Właśnie dlatego wersja w proszku wydaje się wygodniejsza ze względu na możliwość dowolnego dobrania dawki i rozpuszczenie w tej samej objętości wody. Zwiększenie dawki produktu w kapsułkach automatycznie generuje większą ilość kapsułek koniecznych do połknięcia. Jednak wersja kapsułkowa jest wygodniejsza w przypadku częstych podróży i w pewnym sensie higieniczniejsza (w przypadku gdy wybierzesz wersję w blistrach).
Przykładowe dawkowanie: 1 porcja przed treningiem oraz 1 porcja po treningu (w przypadku długich i intensywnych treningów warto przemyśleć ich popijanie w przerwach pomiędzy ćwiczeniami).


UWAGA
: aminokwasy BCAA warto stosować przede wszystkim w dzień treningowy w celu ochrony tkanki mięśniowej przed katabolizmem okołotreningowym.
Aminokwasy rozgałęzione pełnią szereg funkcji w organizmie, między innymi:

  • chronią tkanki przed katabolizmem (procesem rozpadu)
  • wspierają szybką regenerację oraz rozwój organizmu (w tym mięśni)
  • pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi
  • niwelują tzw. DOMS (bolesność mięśni spowodowaną mikro urazami), która jest często mylona z zakwasami (które występuję do 2 godzin po zakończonej aktywności fizycznej). Zgodnie z badaniami ograniczają one DOMS’y nawet do 70%.
  • oddalają poczucie zmęczenia organizmu

CZY BCAA TO ZAWSZE BCAA?

Rynek suplementów pełen jest różnych propozycji bazujących na aminokwasach rozgałęzionych. Problem pojawia się w momencie kiedy zacznie się analizować składy poszczególnych produktów. Okazuje się, że zawartość procentowa BCAA w produkcie może wahać się nawet od 30% do 90% w przypadku preparatów smakowych w proszku. Oczywiście dostępne są produkty o „naturalnym smaku” czyli w 100% aminokwasy BCAA bez dodatków smakowych, poprawiających rozpuszczalność, aromatów oraz niechcianych konserwantów. Problem z „czystymi BCAA” pojawia się w po ich rozpuszczeniu (w przypadku wersji w proszku), ponieważ smak nie należy do najlepszych, dodatkowo słabo rozpuszczalna l-leucyna może stworzyć problematyczny osad, który de facto należałoby „zjeść”. Właśnie dlatego wielu sportowców woli produkty w kapsułkach, które zazwyczaj także są wolne od zbędnych dodatków przy jednoczesnym braku kiepskiego smaku i rozpuszczalności.

POCHODZENIE AMINOKWASÓW BCAA:

Aminokwasy rozgałęzione BCAA stosowane w suplementach otrzymywane są przy wykorzystaniu fermentacji syropu glukozowego prowadzonej przez drożdże. Następnym krokiem jest wyizolowanie BCAA z roztworu, ich oczyszczenie i wysuszenie. Właśnie taka postać poddawana jest dalszej obróbce w przypadku wersji smakowych produktów. Oczywiście jest to ogólny zarys procesu (nikt nie udziela dokładnych informacji w tej kwestii).

Pomocna literatura - polecam:
[1]. Potential therapeutic effects of branched-chain amino acids supplementation on resistance exercise-based muscle damage in humans, Claudia R da Luz, Antonio H Lancha, Jr, Humberto Nicastro, J Int Soc Sports Nutr. 2011; 8: 23.
[2]. Branched-Chain Amino Acids: Enzyme and Substrate Regulation, John T. Brosnan, American Society for Nutrition, 2006
[3]. A Primer On Branched Chain Amino Acids , Starkie Sowers, 2009 Huntington College of Health Science
[4]. Branched-chain amino acid ingestion can ameliorate soreness from eccentric exercise., Jackman SR, Witard OC, Jeukendrup AE, Tipton KD., 2010 May;42(5):962-70
[5]. Role of Branched Chain Amino Acids in the Management of Hepatic Encephalopathy, Aftab Ahmed Soomro, Bikha Ram Devrajani, Rafi A. Ghori, Haresh Lohana and G. Ali Qureshi, World Journal of Medical Sciences 3 (2): 60-64, 2008
[6]. Effects of amino acid supplementation on muscle soreness and damage. Nosaka, K., & wsp. (2006). . Int J Sport Nutr Exe Metab

Specjalista ds. suplementacji, biotechnolog.

Zostaw opinię