By Bartosz Sikorski
Witamina C (inaczej kwas askorbinowy) to jedna z witamin rozpuszczalnych w wodzie, której organizm człowieka nie ma zdolności samodzielnie syntetyzować, nie jest ponadto magazynowana, dlatego też konieczna jest jej podaż z diety oraz suplementacja w postaci askorbinianu sodu, askorbinianu potasu, askorbinianu wapniu, kwasu l-askorbinowego czy palmitynianu askorbylu. Stanowi niezbędny kofaktor wielu reakcji enzymatycznych, biorąc udział między innymi w syntezie antyoksydantów, neuroprzekaźników, karnityny czy kolagenu.
Absorpcja
Wchłanianie witaminy C zachodzi z łatwością w jelicie cienkim.
Funkcje w organizmie
1) Działalność antyoksydacyjna
Witamina C odpowiada za ochronę białek, węglowodanów, tłuszczów, kwasów nukleinowych przed zniszczeniami spowodowanymi działalnością wolnych rodników.
2) Synteza kolagenu
Kolagen to jeden z istotnych elementów, który wchodzi w skład skóry, kości, naczyń krwionośnych, ścięgien czy też wiązadeł.
3) Powstawania karnityny
Witamina C bierze udział w syntezie karnityny - cząsteczki odpowiedzialnej za transport tłuszczów do mitochondriów komórek, gdzie przetwarzane są one w energię.
4) Synteza norepinefryny
Obecność witaminy C jest konieczna do wytworzenia tego neurotransmitera, istotnego dla odpowiedniego funkcjonowania mózgu oraz oddziałującego na nastrój.
5) Konwersja cholesterolu do kwasów żółciowych
6) Prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego
7) Zmniejszenie zmęczenia organizmu
8) Zapewnia prawidłowy metabolizm energetyczny
9) Zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego
Źródła pokarmowe obfitujące w witaminę C
1) pomarańcza,
2) czerwona papryka,
3) mango,
4) brukselka,
5) brokuł,
6) truskawki,
7) grejpfrut,
8) czarna porzeczka,
9) kiwi,
10) cytryna.
Witaminę C znajdziesz również w:
Zalecane spożycie
Zalecane dzienne spożycie (RDA) zostało ustalone w oparciu o ilość zapobiegającą powstaniu ryzyka niedoboru wśród zdrowych osób i dla dorosłych wynosi odpowiednio:
- 75 mg dla kobiet,
- 90 mg dla mężczyzn.
Realne indywidualne zapotrzebowanie na kwas l-askorbinowy może być jednak wyższe, a jest ono kształtowane między innymi przez następujące czynniki:
- płeć,
- wiek,
- masę ciała,
- aktywność fizyczną,
- stan fizjologiczny.
Warto jest wdrożyć suplementację witaminą C jako prewencję przed występowaniem częstych przeziębień, jak również wśród osób narażonych na silny stres.
Korzyści spożywania witaminy C
1) Uwydatnienie wchłaniania minerałów
Przyjmowanie witaminy C razem z żelazem może zwiększyć jego absorpcję w organizmie, zarówno wśród dorosłych, jak i u dzieci.
2) Promowanie zdrowej skóry i tworzenia kolagenu
Stosowanie wyższych dawek witaminy C może zmniejszać prawdopodobieństwo pojawienia się zmarszczek i suchości skóry, a ponadto jest w stanie w naturalny sposób hamować proces starzenia. Może również stanowić wsparcie przy leczeniu ran.
3) Zwalczanie szkód spowodowanych przez wolne rodniki
Witamina C stoi na drodze powstawania uszkodzeń wynikających z działania wolnych rodników, które tworzą się w dużych ilościach w wyniku nadmiernego stresu, a także przy ekspozycji organizmu na chemikalia, dym papierosowy, promieniowanie i mogą prowadzić wystąpienia nowotworów czy chorób serca.
4) Wspomaganie w leczeniu nowotworów
Wysokie dawki witaminy C mogą być wykorzystywane w terapii leczenia nowotworów, a dużym plusem jej stosowania jest wybiórcze działanie na komórki, które w danym momencie jej potrzebują, w przeciwieństwie do innych środków stosowanych w „leczeniu” nowotworów niszczących zarówno komórki nowotworowe, jak i zdrowe. Naukowcy wierzą, że witamina C może stanowić efektywne remedium w walce z nowotworami, nie generując przy tym potężnych kosztów leczenia.
5) Zapobieganie przeziębieniu i grypie
Witamina C odgrywa istotną rolę we wspieraniu organizmu w zwalczaniu przeziębienia i radzeniu sobie z wirusami, a co więcej - może redukować ryzyko wystąpienia późniejszych powikłań.
6) Wspieranie osłabionego układu immunologicznego
Badania wykazują również zdolność witaminy C do wzmacniania organizmu, którego układ odpornościowy przestał odpowiednio funkcjonować ze względu na nadmierny stres.
7) Wzmacnianie wydolności fizycznej
Suplementacja witaminą C ma zdolność wpływu na uwydatnianie poboru tlenu w czasie wysiłku fizycznego, zwiększa siłę fizyczną, a także może obniżać ciśnienie tętnicze krwi.
Interakcje
1. Istnieją informacje, iż witamina C posiada zdolność do wtórnego wykorzystywania lub oszczędzania witaminy E od oksydacji w błonach lipidowych, co doprowadza do zredukowania nasilenia peroksydacji lipidów poprzez działanie synergistyczne tych dwóch witamin.
2. Witamina C uwydatnia proces wchłaniania zarówno cynku jak i żelaza niezwiązanego z grupą hemową.
3. Tabletki antykoncepcyjne oraz częste przyjmowanie aspiryny może obniżać poziom witaminy C w osoczu krwi.
Objawy niedoboru
1. Zapalenie dziąseł
2. Powolne gojenie ran
3. Łatwość powstawania siniaków
4. Osłabienie układu odpornościowego
5. Szorstka, sucha i łuszcząca się skóra
Zapamiętaj!
Niezaprzeczalnie należy znać podstawowe funkcje kwasu askorbinowego w organizmie przedstawione w uproszczeniu w celu ułatwienia ich przyswojenia:
- Funkcja antyoksydacyjna: kwas askorbinowy ma zdolność do zwalczania wolnych rodników oraz regenerowania witaminy E.
- Ochrona przed nowotworem: może zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworów.
- Tworzenie kolagenu: odgrywa znaczącą rolę w powstawaniu kolagenu oraz elastyny.
- Funkcja detoksykacyjna: oczyszcza organizm z metali ciężkich, takich jak merkury, kadm, nikiel, ołów.
- Przetwarzanie tłuszczów: uczestniczy w konwersji cholesterolu do kwasów żółciowych.
- Reakcja na stres: jest wymagana do produkcji hormonów odpowiedzialnych za reakcję na stres.
Sprawdź już teraz idealne suplementy diety, przygotowane dla Twoich potrzeb