By Bartosz Sikorski
Witamina B5 (inaczej kwas pantotenowy) to jedna z witamin rozpuszczalnych w wodzie, przez co nie jest magazynowana w organizmie. Stanowi prekursor koenzymu A i występuje właśnie jako jego część, która jest odpowiedzialna za powstawanie aktywnych biologicznie różnych rodzajów białek, włączając w to proteinę przenoszącą acyl zaangażowaną w syntezę kwasów tłuszczowych.
Absorpcja
Kwas pantotenowy musi najpierw zostać przekonwertowany w świetle jelita do formy wolnej, a następnie jest właśnie w jelitach wchłaniany.
Funkcje w organizmie
1) Produkcja energii
Kwas pantotenowy stanowi część składową koenzymu A, który jest odpowiedzialny za wytwarzanie energii z tłuszczów, białek i węglowodanów.
2) Synteza wielu kluczowych dla organizmu substancji
Koenzym A odpowiada za produkcję kwasów tłuszczowych, cholesterolu, niezbędnych dla organizmu hormonów steroidowych, neurotransmiterów - acetylocholiny i dopaminy, a także hemu - części białkowej hemoglobiny, nadającej krwi czerwoną barwę.
3) Detoksykacja organizmu
Odpowiada za metabolizm toksyn i leków zachodzący w wątrobie.
4) Reakcje acetylacji
Acetylacja to proces dołączania grupy (-COCH3) pochodzącej od koenzymu A, co oddziałuje na 3- rzędową strukturę białek, dzięki czemu może modyfikować ekspresję genów, podział sygnalizację komórkową.
5) Utrzymywanie sprawności umysłowej
6) Redukuje zmęczenie
Źródła pokarmowe obfitujące w witaminę B5
1) wątróbka kurza,
2) ziarna słonecznika,
3) łosoś,
4) awokado,
5) wołowina,
6) pierś z indyka,
7) tuńczyk,
8) pomidory suszone,
9) cykoria,
10) bataty.
Witaminę B5 znajdziesz również w:
Zalecane spożycie
Determinowane jest przez dostateczne spożycie (AI), czyli referencyjny poziom spożycia szacowany na wystarczający, gdyż brakuje wystarczającej ilości badań do określenia (RDA) i wynosi odpowiednio:
- 5 mg dla kobiet,
- 5 mg dla mężczyzn.
Realne indywidualne zapotrzebowanie na kwas pantotenowy może być jednak wyższe, a jest ono kształtowane między innymi przez następujące czynniki:
- płeć,
- wiek,
- masę ciała,
- aktywność fizyczną,
- stan fizjologiczny.
Zapotrzebowanie na kwas pantotenowy wzrasta w przypadku kobiet w ciąży do 6mg oraz w okresie laktacji do 7mg.
Korzyści spożywania witaminy B5
1) Wspomaganie zdrowia sercowo - naczyniowego
Kwas pantotenowy bierze w wytwarzaniu czerwonych krwinek roznoszących tlen po całym organizmie, zwiększa poziom hemoglobiny, a także wspiera witaminę B2, aby mogła odpowiednio spełniać swoje funkcje w przeciwdziałaniu wystąpienia anemii.
2) Wspieranie leczenia ran
Badania donoszą, iż witamina B5 pomaga w łagodzeniu odczynu popromiennego występującego po radioterapii, przyśpiesza gojenie ran, rozcięć i skaleczeń. Opóźnia także pojawianie się przedwczesnych oznak starzenia, takich jak zmarszczki czy ciemne przebarwienia skóry.
3) Utrzymanie odpowiedniego zdrowia mentalnego
Zapewnienie organizmowi odpowiedniej podaży kwasu pantotenowego pomaga zapobiegać utracie pamięci, migrenowym bólom głowy, zespołowi psychoorganicznemu, chorobie lokomocyjnej, problemom z zasypaniem, zaburzeniom nastroju, problemom z nadużywaniem alkoholu.
4) Uwydatnianie funkcji odpornościowej organizmu
Funkcją witaminy B5 w organizmie jest wsparcie produkcji przeciwciał chroniących organizm przez wnikaniem do organizmu substancji stanowiących potencjalne zagrożenie zaburzenia homeostazy organizmu, do których możemy zaliczyć: alergeny środowiskowe, parazyty, bakterie, wirusy, toksyny oraz przed powstaniem przeziębienia czy grypy. Suplementacja kwasem pantotenowym pomaga zredukować stopień proliferacji szkodliwych parazytów oraz blokować rozrost niebezpiecznych dla organizmu bakterii.
5) Kontrolowanie odpowiedzi organizmu na stres
Kwas pantotenowy wspomaga w radzeniu sobie ze stresem poprzez regulację hormonów odpowiedzialnych za kontrolę nastroju, apetytu, poziom energii, temperaturę ciała, w tym m.in. kortyzolu, który odpowiada za odpowiedź stresową, wzmaga czujność i uwagę w obliczu zagrożenia. Częściowo reguluje również funkcjonowanie nadnerczy oraz pomaga w wyciszeniu układu nerwowego.
Interakcje
1. Duże dawki kwasu pantotenowego mogą konkurować z biotyną o komórkową i jelitową absorpcję poprzez zależny od sodu transporter multiwitaminowy.
2. Doustne środki antykoncepcyjne zawierające estrogen zwiększają zapotrzebowanie na kwas pantotenowy.
3. Kwas pantotenowy przy współpracy z innymi witaminami z grupy B oraz L-karnityną może być pomocny przy problemach skórnych, takich jak trądzik, a także przy jednoczesnej suplementacji z witaminą C może stanowić remedium na zredukowanie blizn, jednak potrzebne są dalsze badania naukowe do potwierdzenia tych danych.
Objawy niedoboru
1. Zwiększone odczuwanie zmęczenia
2. Problemy z zasypianiem
3. Infekcje górnych dróg oddechowych
4. Skurcze mięśni
5. Pieczenie stóp
Zapamiętaj!
Niezaprzeczalnie należy znać podstawowe funkcje kwasu pantotenowego w organizmie przedstawione w uproszczeniu w celu ułatwienia ich przyswojenia:
- Detoksyfikacja: kwas pantotenowy bierze udział w metabolizmie etanolu.
- Działanie przeciwstresowe: jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania nadnerczy.
- Powstawanie energii: wzmacnia uwalnianie energii z węglowodanów.
- Synteza tłuszczów: jest zaangażowany w wytwarzanie kwasów żółciowych, cholesterolu, fosfolipidów.
- Erytrocyty: bierze udział w produkcji hemoglobiny w czerwonych krwinkach krwi.
Sprawdź już teraz idealne suplementy diety, przygotowane dla Twoich potrzeb