Ilość:
Cena:
By Sylwia Pietrzak
5 1385
Spis treści:
kiedy mówimy o otyłości;
Skąd się bierze otyłość?
choroby związane z otyłością;
gdzie i kiedy zacząć zmiany?
5 wskazówek na start.
O otyłości mówimy, kiedy…
… masa naszego ciała jest większa od powszechnie zalecanej, tkanka tłuszczowa przekracza 25% całkowitej masy ciała u mężczyzn i 30% u kobiet (BMI jest tutaj mylnym wskaźnikiem, często daje niemiarodajne wyniki w przypadku osób o dość rozwiniętej tkance mięśniowej, o niskim poziomie body fat), jednakże wg BMI (wskaźnik otyłości) obliczają dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez wzrost do kwadratu (w metrach), gdzie wynik: 30 - 34.99 - I stopień otyłości; 35 - 39.99 - II stopień otyłości. W telegraficznym skrócie – otyłość nabywamy poprzez dostarczanie większej ilości energii aniżeli wydatkuje organizm, co daje dłuższy okres w nadwyżce kalorycznej.
Skąd się bierze otyłość?
W „powstawaniu” otyłości rolę odgrywają czynniki takie jak: genetyczne, środowiskowe (m.in. dieta i aktywność fizyczna), społeczne i kulturowe oraz hormony. Co do czynnika genetycznego – dziedziczenie otyłości ma charakter poligenowy (czyli uwarunkowany kilkoma genami). Otyłość występuje dwukrotnie częstsza u bliźniąt jednojajowych, aniżeli u rodzeństwa nie będącego bliźniętami. Ponadto występowanie otyłości u jednego z rodziców zwiększa ryzyko występowania otyłości w wieku dorosłym 4-5-krotnie. W przypadku, kiedy otyłość dotyczy obojga rodziców, ryzyko to wzrasta aż 13-krotnie. Czynniki takie jak dieta czy aktywność to czynniki zależne od nas samych, a więc najprostsze do wprowadzenia i modyfikowania. Współczesna technologia zredukowała potrzebę codziennej aktywności fizycznej ludzkości. Środki transportu, doprecyzowanie mechanizacji pracy, zmniejszenie obszarów zielonych na terenach zurbanizowanych ograniczają możliwość aktywnej rekreacji. Inne to zmiany w sposobie jedzenia, jakości jedzenia, sposobie przetworzenia, smakowitość posiłków, dostarczaniu pokarmów bogatych w tłuszcz – które wymagają niewielkich nakładów energetycznych do przetworzenia w tkankę tłuszczową itd. Czynniki społeczne i kulturowe to w skrócie środowisko w jakim zostaliśmy wychowani, to – w jakim obecnie żyjemy i przebywamy, wpływ nawyków i zachowań tzw. wyniesionych z domu.
Suplementy, które mogą Cię zainteresować:
Środowisko kształtujące dziecko jest złożone: rodzina, rówieśnicy, szkoły, społeczności lokalnej, media normy społeczne. Czynniki społeczno-kulturowe - status zawodowy rodziców, poziom wykształcenia matek, kulturowe czy wyznanionwe zwyczaje oraz rola rodziny i wzorce piękna mają silny wpływ na zwyczaje i zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży
Według Del Mar Bibiloni M, Martinez E, Llull R et al.: Prevalence and risk factors for obesity in Balearic Islands adolescents. Br J Nutr 2010; 103(1): 99-106 - głównymi czynnikami mającymi wpływ na otyłość u dzieci są: niski poziom wykształcenia rodziców oraz ich poziom socjoekonomiczny, , pomijanie posiłków, mała aktywność fizyczna, zbyt krótki czas snu, palenie, media masowe.
Nieprawidłowe działanie układu hormonalnego, szczególnie u kobiet to temat rzeka – ich wpływ jest bardzo obszerny, co zostanie przedstawione w osobnym temacie.
Choroby związane z otyłością
Otyłość przyczynia się bezpośrednio do 10-13% przedwczesnych zgonów w regionie europejskim, a koszty związane z otyłością stanowią ok. 5% nakładów na ochronę zdrowia w Wielkiej Brytanii, natomiast w całej Europie wahają się od 2 do 7%
Do najpopularniejszych chorób będących skutkiem otyłości zalicza się cukrzycę typu 2, nowtowtory nerek, trzustki, przewodu pokarmowego; nadciśnienie tętniczne, refluks, choroby zwyrodnieniowe i inne.
Gdzie i kiedy zacząć zmiany?
Zmiany zaczynają się w głowie. Osoby, które ich najzwyczajniej w świecie nie chcą – nie wdrożą w życie planu naprawczego czy poprawy zdrowia. Często poprawa ta podyktowana jest już zachodzącymi zmianami w organizmie pacjenta, które prowadzą i/lub doprowadziły do znacznego pogorszenia zdrowia. Działać jednak należy od zaraz, a jak? o tym w kolejnym akapicie
5 wskazówek na start.
Nie od razu Rzym zbudowano, dlatego na początek wystarczy wdrożyć kilka niewielkich zmian – a jakże wielkich w poprawie jakości życia:
- zastąpienie słodzonych napojów, soków, napojów energetycznych – wodą, napojami słodzonymi słodzikami (nie bójmy się aspartamu). Woda jednak wiedzie prym (niegazowana) w przeprowadzaniu procesów metabolicznych. Zmniejsza łaknienie w ciągu dnia – co przekłada się na mniejszą ilość spożywanego pożywienia.
- słodycze, chipsy, fastfood’y, przekąski tłuste – eliminacja stopniowa, gdyż diametralne wprowadzanie zmian prowadzi dość często do napadów czy zaburzeń odżywiania. Zamiennie i korzystnie jest wprowadzenie przekąsek owocowych a nawet i warzywnych (marchewki, brukselki). Owoce, mimo iż zawierają cukier prosty – bogate są w witaminy czy błonnik Co więcej – cukru w owocach jest znacznie mniej. Średni banan (118 g) ma 12 gramów cukru, średnie jabłko (180g) 19 g, a pomarańcza (140 g) 14 g – dane z bazy USDA. Tymczasem łyżka sacharozy ma 12 gramów cukru
- węglowodany złożone – wdrożenie ciemnego pieczywa razowego, ciemnego makaronu, kasz np. gryczanej, jaglanej, brązowego ryżu. Produkty te posiadają znacznie mniejszy indeks glikemiczny. Wówczas energia z pożywienia uwalniana jest znacznie wolniej, głód pojawia się w relatywnie późnym czasie. A dalej - nie doświadczymy dużych wyrzutów insuliny.
- aktywność fizyczna – i wcale nie mowa tutaj o intensywnym, ciężkim treningu – a o wdrożeniu jego minimalnej ilości jak rower, marsz, itp. Zmiany komunikacji publicznej na rower, auta na spacer, wdrożenie większej częstości ruchu będzie skutkowało rozpoczęciem spalania tkanki tłuszczowej.
- badania – otyłość, jak wyżej wspomniano – może być wynikiem zmian hormonalnych czy innych dolegliwości. Jednakże punkt ten wykluczamy po wprowadzeniu minimum czterech wskazówek z powyższej listy. Dopiero po wdrożeniu zmian w diecie i aktywności i zanotowaniu braku spadku kg czy obwodów, można pokusić się o wykonanie badań i wykluczenie chorób mogących wpływać na gospodarkę węglowodanową czy hormonalną, tj.: niedoczynność tarczycy, PCOS – zespół policystycznych jajników, uszkodzenie podwzgórza itp. Ponadto należy wziąć pod uwagę iż leki przyjmowane podczas terapii padaczki, zaburzeń neuroleptycznych czy depresji mogą prowadzić do zwiększenia masy ciała.
Bibliografia:
- Kottke TE, Wu LA, Hoffman RS et al.: Economic and psychological implications of the obesity epidemic. Mayo Clin Proc 2003; 78: 92-94.).
- Stunkard AJ, Sørensen TI, Hanis C et al.: An adoption study of human obesity. N Engl J Med 1986; 314: 193-198
- Pietrzykowska E, Wierusz-Wysocka B: Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się. Pol Merk Lek 2008; 24(143): 472.
- Chaput J-P, Brunet M, Tremblay A: Relationship between short sleeping hours and childhood overweight/obesity: result from the “Quebec en Forme” Project. Int J Obes 2006; 30: 1080-1085.
- Ritchie L, Welk G, Styne D et al.: Family Environment and Pediatric Overweight: What Is a Parent to Do? J Am Diet Assoc 2005; 105 (5 Suppl 1): 70-79.
- Story M, Neumark-Sztainer D, French S: Individual and environmental influences on adolescent eating behaviours. J Am Diet Assoc (PIPPAH Supplement) 2002; 102 (3): 40-51.
- World Health Organization: The challenge of obesity in the WHO European Region. Fact sheet EURO 2005; 13: 1-4.
Zobacz także : Czy można jeść po 18?
Sprawdź już teraz idealne suplementy diety, przygotowane dla Twoich potrzeb
